Spis treści
OPIS
Wysiękowe zapalenie ucha charakteryzuje obecność płynu za zachowaną błoną bębenkową. Brak jest objawów miejscowych i ogólnych ostrej infekcji. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego może pojawić się wskutek przewlekłych zaburzeń drożności trąbki słuchowej lub jako konsekwencja ostrego zapalenia ucha środkowego.
Więcej o wysiękowym zapaleniu ucha przeczytasz na innej stronie Poradnika: wysiękowe zapalenie ucha środkowego
PRZYPADEK I
Na zdjęciu poniżej przedstawiono typowy obraz wczesnego niepowikłanego stadium. Prawe ucho, 7 – letnie dziecko. Wysięk pojawił się po ostrym zapaleniu ucha środkowego. Widoczny jest bardzo charakterystyczny bursztynowy wysiękowy płyn w jamie bębenkowej wypełniający ją całkowicie. Błona bębenkowa jest wciągnięta wskutek ujemnego ciśnienia w jamie bębenkowej. Wyrostek krótki młoteczka jest sterczący. Wszystkie struktury ucha środkowego są zachowane, nie ma jeszcze dużego zniszczenia błony bębenkowej, choć jest ona atroficzna, zwłaszcza w epitympanum. Jest to locus minoris resistentiae błony bębenkowej, tu najczęściej tworzą się kieszonki retrakcyjne i stąd może wychodzić perlak (ryc. 1).
Objawy obejmują niezbyt nasilone okresowe bóle ucha, uczucie przelewania w uchu i lekkiego stopnia niedosłuch. Często przebieg jest bezobjawowy, dziecko nie podaje żadnych dolegliwości. Takie wysiękowe zapalenie ucha często towarzyszy u dzieci przerostowi migdałka gardłowego, alergii, nawracającym infekcjom górnych dróg oddechowych. Również po ostrym zapaleniu ucha wysięk w uchu środkowym może się utrzymywać kilka tygodni do nawet miesięcy.
- Ponieważ wysięk w tym przypadku był pozostałością po przechorowaniu ostrego zapalenia ucha środkowego, zastosowano strategię wyczekującą.
- W podobnych sytuacjach można stosować:
- Toaletę nosa, płukanie nosa solą fizjologiczną lub roztworami soli morskiej.
- Leczenie antyalergiczne ale tylko w przypadkach gdzie są objawy alergii (leki te mogą zwiększać lepkość płynu wysiękowego w uchu środkowym i utrudniać jego ewakuację).
- Steroidy donosowe przez 2 – 3 tygodnie, ew. przedłużenie ich stosowania gdy objawy otoskopowe OMS utrzymują się.
- Leczenie wspomagające: szczepionki, zmiana klimatu, profilaktyka i unikanie zakażeń oraz inne w zależności od współistniejących chorób.
- W tym przypadku leczenie chirurgiczne nie było konieczne.
PRZYPADEK II
Zdjęcia poniżej przedstawiają obraz późnego stadium. Oba uszy, 7 – letnie dziecko. Błona bębenkowa jest wciągnięta w lewym uchu, w prawym wybrzuszona, matowa, nieprzejrzysta. Refleks świetlny jest całkowicie rozproszony, naczynia krwionośne są poszerzone. Widoczny jest gęsty wysięk w jamie bębenkowej, charakterystyczne pęcherzyki powietrza są niewidoczne, gdyż wysięk wypełnia całą jamę bębenkową. Wszystkie struktury ucha środkowego są zachowane, nie ma zniszczenia błony bębenkowej (ryc. 2, 3).
Objawy obejmowały okresowe bóle ucha, uczucie tętnienia i zatkania ucha oraz zauważalny niedosłuch. Może się zdarzyć, że dziecko nie podaje żadnych dolegliwości, ponieważ wysięk pojawia się stopniowo, często w ciągu wielu miesięcy, stąd dziecko przyzwyczaja się. Wysiękowe zapalenie ucha często towarzyszy u dzieci przerostowi migdałka gardłowego, alergii, nawracającym infekcjom górnych dróg oddechowych.
W porównaniu z prostym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego decyzja o skierowaniu do specjalisty i leczeniu chirurgicznym powinna być podjęta wcześniej).
- Leczenie chirurgiczne należy rozważyć, gdy pomimo prawidłowego leczenia objawy wysiękowego zapalenia utrzymują się powyżej 3 miesięcy.
- Zakres interwencji chirurgicznej: tympanotomia przednia z drenażem wentylacyjnym jam bębenkowych wraz z adenoidektomią.
- Jako leczenie wspomagające w podobnych przypadkach można stosować:
- Toaletę nosa, płukanie nosa solą fizjologiczną lub roztworami soli morskiej.
- Leczenie antyalergiczne tylko w przypadkach gdzie są objawy alergii (leki te mogą zwiększać lepkość płynu wysiękowego w uchu środkowym i utrudniać jego ewakuację).
- Steroidy donosowe przez 2 – 3 tygodnie, ew. przedłużenie ich stosowania gdy objawy otoskopowe OMS utrzymują się.
- Leczenie wspomagające: szczepionki, zmiana klimatu, profilaktyka i unikanie zakażeń oraz inne w zależności od współistniejących chorób.