Dreny wentylacyjne uszu zakładane są przede wszystkim w wysiękowym zapaleniu ucha. Z artykułu dowiesz się o różnych rodzajach drenów wentylacyjnych, jak postępować gdy są obecne u twojego dziecka, jak o nie dbać oraz co zrobić gdy po wypadnięciu wysięk w uchu środkowym pojawi się ponownie.

Dreny wentylacyjne uszu środkowych - rodzaje.

 Dreny wentylacyjne uszu mogą być wykonane z bardzo różnych materiałów biokompatybilnych. Można je podzielić na dwie główne grupy – dreny zakładane na określony czas, które wypadają samoistnie oraz zakładane na dłuższy okres kilku lat, które usuwa się zwykle operacyjnie. Dren wentylacyjny jamy bębenkowej zakładany jest operacyjne w celu zapewnienia prawidłowej wentylacji ucha środkowego w przewlekłym wysiękowym zapaleniu ucha środkowego, kiedy inne metody nie są skuteczne. Pozwala on także na stabilizację osłabionej błony bębenkowej. Często zabieg taki wykonuje się wraz z operacją migdałka gardłowego. U dzieci drenaż wentylacyjny zakładany jest w znieczuleniu ogólnym, natomiast u dorosłych może być założony po znieczuleniu miejscowym błony bębenkowej.
Na zdjęciu 1 widoczne są różne rodzaje dreników wentylacyjnych, a ich wielkość można ocenić porównując do monety 1 – groszowej. W każdym przypadku wybór odpowiedniego drenu zależy od rodzaju wysięku w uchu środkowym, stanu błony bębenkowej oraz innych czynników mogących mieć wpływ na proces gojenia się ucha środkowego. Lekarz podejmuje również decyzję, czy dren ma zostać założony na krótszy okres (kilka miesięcy) czy dłuższy (kilka lat).Dreny 

Dreny wentylacyjne uszu środkowych z politetrafluoroetylenu.

Na zdjęciu 2 widoczny jest dren założony w prawym uchu u dziecka z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Dren ten składa się z politetrafluoroetylenu, ma niewielką średnicę i wypada samoistnie. Zakłada się go w przedłużeniu rękojeści młoteczka. Po okresie kilku do kilkunastu miesięcy dren przemieszcza się stopniowo w kierunku brzegu błony bębenkowej, w końcu wypadając do światła przewodu słuchowego zewnętrznego, skąd może być usunięty w ambulatorium. Czas obecności drenu wentylacyjnego pozwala na wygojenie ucha środkowego.

Dreny wentylacyjne uszu środkowych z silikonu.

Na zdjęciu 3 widoczny jest dren założony w lewym uchu u dziecka z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Dren ten składa się z dwóch kołnierzy – zewnętrznego (widocznego na zdjęciu) oraz wewnętrznego (schowanego w jamie bębenkowej) o większej średnicy, dzięki czemu po założeniu utrzymuje się przez kilka lat. Ma on większą średnicę niż dren zakładany czasowo. Czas obecności drenu wentylacyjnego pozwala na wygojenie ucha środkowego. Zabieg taki wykonuje się w nawracającym zapaleniu ucha środkowego z destrukcją błony bębenkowej, oraz gdy poprzednio zakładano kilkukrotnie mniejsze dreny a wysięk utrzymuje się. Po okresie kilku lat, jeśli nie ma stanów zapalnych dren można usunąć wykonując jednoczasowo operację odtworzenia błony bębenkowej, ponieważ pozostaje po nim perforacja.

Dreny wentylacyjne uszu środkowych z metalu.

Na zdjęciu 4 widoczny jest dren założony w prawym uchu u dziecka z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Dren ten składa się z dwóch kołnierzy – zewnętrznego (widocznego na zdjęciu) oraz wewnętrznego (schowanego w jamie bębenkowej) o większej średnicy, dzięki czemu po założeniu utrzymuje się dłużej. Dreny tego producenta (KURZ) zbudowane są z metalu (różne składniki – tytan, srebro, żelazo, stal). Czas obecności drenu wentylacyjnego pozwala na wygojenie ucha środkowego. Zabieg taki wykonuje się w nawracającym zapaleniu ucha środkowego z destrukcją błony bębenkowej, gdy chcemy przeprowadzić drenaż na dłużej.

Pytania i odpowiedzi - dreny wentylacyjne ucha środkowego.

Czy dziecko z drenami wentylacyjnymi ma dolegliwości bólowe z tym związane?

Nie, dren wentylacyjny jest bardzo mały, ma średnicę do kilku milimetrów i dziecko nie odczuwa jego obecności.

Czy dziecko z drenami wentylacyjnymi może się kąpać na basenie?

U dzieci z drenami należy przestrzegać pewnych zaleceń. Najwięcej pytań rodzice zwykle mają odnośnie kąpieli. Ogólnie nie należy dopuszczać, żeby woda dostawała się pod ciśnieniem do przewodu słuchowego zewnętrznego. Wprowadzenie zimnej wody do ucha może spowodować nagłe zawroty głowy, co jest niebezpieczne nad wodą. Wprowadzenie brudnej wody może spowodować powstanie zakażenia ucha środkowego i ropny wyciek z ucha, co powoduje konieczność antybiotykoterapii. Jeżeli dziecko chodzi na basen należy zaopatrzyć się w zatyczki do uszu. Należy zwrócić uwagę aby dziecko nie skakało do basenu, ponieważ wtedy dochodzi do dużych zmian ciśnień w uchu. Może to spowodować silne zawroty głowy. Należy również unikać zjeżdżalni na basenie. Kąpiele w wannie oraz pod prysznicem nie powodują na ogół zwiększonego ryzyka dostawania się wody do ucha pod zwiększonym ciśnieniem, dlatego nie jest konieczne zakładanie zatyczek do ucha przy tego typu codziennych czynnościach.

Czy dziecko z drenami wentylacyjnymi może podróżować samolotem?

Tak, może. Obecność drenów wentylacyjnych jest tu zaletą, ponieważ dzięki ich obecności ciśnienia w uchu środkowym wyrównują się bardzo szybko.

Co robić, kiedy pojawi się wyciek z ucha z założonym drenem wentylacyjnym?

Należy zgłosić się do lekarza. Wyciek wydzieliny śluzowej z przewodu słuchowego zewnętrznego często spotykany jest u dzieci z drenami wentylacyjnymi podczas infekcji kataralnych górnych dróg oddechowych. Wtedy to wydzielina zapalna wydostaje się przez dren do światła przewodu słuchowego zewnętrznego nie gromadząc się w uchu środkowym. Czasami wydzielina ta ma charakter ropny, o nieprzyjemnym zapachu. Postępowanie lecznicze powinno być skierowane przede wszystkim na leczeniu nieżytu nosa, ale zwykle przy obecności wycieku z ucha stosuje się różne krople z antybiotykiem i sterydem podawane przez okres około 5 dni. Jeżeli dochodzi do ostrego zapalenia ucha środkowego to u dziecka z drenem wentylacyjnym zwykle przebiega ono w sposób łagodniejszy i nie powoduje powikłań.

Czy można zauważyć kiedy dren wypadnie?

Dren wentylacyjny jest bardzo małym urządzeniem i na ogół rodzice nie zauważą momentu jego wypadnięcia, dlatego, że proces wydzielania się drenu przebiega w sposób stopniowy i bardzo wolny. Jednocześnie dochodzi do gojenia się błony bębenkowej, która samoistnie zarasta nie pozostawiając najczęściej perforacji.

Kiedy dren powinien samoistnie wypaść?

Dren z politetrafluoroetylenu zakładany często podczas operacji migdałka gardłowego na czas określony zwykle wypada samoistnie. Można się spodziewać, że w ciągu pół roku powinien się wydzielić do światła przewodu słuchowego zewnętrznego. Czasami jednak utrzymuje się dłużej, powyżej roku. Jeżeli tego typu dren utrzymuje się więcej niż dwa lata, to prawdopodobnie nie wypadnie samoistnie i należy usunąć go operacyjnie jednocześnie wykonując operację odtworzenia błony bębenkowej czyli myringoplastykę. Inne rodzaje drenów zakładane są na stałe (czyli okres przynajmniej kilku lat) ale pacjent czy rodzic jest o tym poinformowany przed operacją i wyraża zgodę na tego typu przedłużony drenaż. Zdarza się – choć rzadko, że dren zakładany na stałe również wydziela się samoistnie. W takich przypadkach należy wykonać ponowny drenaż jamy bębenkowej.

Czy dren może wypaść do środka do jamy bębenkowej?

Tak, chociaż jest to bardzo rzadka sytuacja. Może być tam wepchnięty przypadkowo podczas np. czyszczenia ucha lub – jeżeli jest niedrożny – może zostać wessany wskutek gwałtownych zmian ciśnienia w nosogardle np. przy katarach. Jeżeli dojdzie do przemieszczenia drenu do jamy bębenkowej należy go usunąć stamtąd operacyjnie.