Dreny wentylacyjne uszu zakładane są przede wszystkim w wysiękowym zapaleniu ucha. Z artykułu dowiesz się o różnych rodzajach drenów wentylacyjnych, jak postępować gdy są obecne u twojego dziecka, jak o nie dbać oraz co zrobić gdy po wypadnięciu wysięk w uchu środkowym pojawi się ponownie.

Spis treści

Dreny wentylacyjne uszu środkowych - rodzaje.

Dreny wentylacyjne uszu, wykonane z materiałów biokompatybilnych, dzielą się na dwa główne typy: te zakładane na krótki okres, które wypadają samoistnie, oraz te na dłuższy czas, wymagające zazwyczaj usunięcia operacyjnego. Dreny te stosuje się w celu zapewnienia prawidłowej wentylacji ucha środkowego w przewlekłym wysiękowym zapaleniu ucha, gdy inne metody zawodzą. Są one również pomocne w stabilizacji osłabionej błony bębenkowej. Wybór odpowiedniego drenu zależy od specyfiki przypadku, w tym od rodzaju wysięku, stanu błony bębenkowej i innych czynników wpływających na gojenie ucha.

Zabieg drenażu wykonuje się często wraz z operacją migdałka gardłowego. U dzieci drenaż wentylacyjny zakładany jest w znieczuleniu ogólnym, natomiast u dorosłych może być założony po znieczuleniu miejscowym błony bębenkowej.

Zdjęcie 1: porównanie wielkości różnych drenów wentylacyjnych.

Dreny wentylacyjne uszu środkowych z politetrafluoroetylenu.

Na zdjęciu 2 widoczny jest dren założony w prawym uchu u dziecka z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Dren ten składa się z politetrafluoroetylenu, ma niewielką średnicę i wypada samoistnie. Zakłada się go w przedłużeniu rękojeści młoteczka. Po okresie kilku do kilkunastu miesięcy dren przemieszcza się stopniowo w kierunku brzegu błony bębenkowej, w końcu wypadając do światła przewodu słuchowego zewnętrznego, skąd może być usunięty w ambulatorium. Czas obecności drenu wentylacyjnego pozwala na wygojenie ucha środkowego.
Zdjęcie 2. Dren z teflonu.

Dreny wentylacyjne uszu środkowych z silikonu.

Na zdjęciu 3 widoczny jest dren założony w lewym uchu u dziecka z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Dren ten składa się z dwóch kołnierzy – zewnętrznego (widocznego na zdjęciu) oraz wewnętrznego (schowanego w jamie bębenkowej) o większej średnicy, dzięki czemu po założeniu utrzymuje się przez kilka lat. Ma on większą średnicę niż dren zakładany czasowo. Czas obecności drenu wentylacyjnego pozwala na wygojenie ucha środkowego. Zabieg taki wykonuje się w nawracającym zapaleniu ucha środkowego z destrukcją błony bębenkowej, oraz gdy poprzednio zakładano kilkukrotnie mniejsze dreny a wysięk utrzymuje się. Po okresie kilku lat, jeśli nie ma stanów zapalnych dren można usunąć wykonując jednoczasowo operację odtworzenia błony bębenkowej, ponieważ pozostaje po nim perforacja.
Zdjęcie 3. Dren z silikonu.

Dreny wentylacyjne uszu środkowych z metalu.

Na zdjęciu 4 widoczny jest dren założony w prawym uchu u dziecka z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Dren ten składa się z dwóch kołnierzy – zewnętrznego (widocznego na zdjęciu) oraz wewnętrznego (schowanego w jamie bębenkowej) o większej średnicy, dzięki czemu po założeniu utrzymuje się dłużej. Dreny tego producenta (KURZ) zbudowane są z metalu (różne składniki – tytan, srebro, żelazo, stal). Czas obecności drenu wentylacyjnego pozwala na wygojenie ucha środkowego.

Zdjęcie 4. Dren z metalu.

Pytania i odpowiedzi - dreny wentylacyjne ucha środkowego.

Czy dziecko z drenami wentylacyjnymi ma dolegliwości bólowe z tym związane?

Nie, dren wentylacyjny jest bardzo mały, ma średnicę do kilku milimetrów i dziecko nie odczuwa jego obecności.

Czy dziecko z drenami wentylacyjnymi może się kąpać na basenie?

U dzieci z drenami należy przestrzegać pewnych zaleceń. Najwięcej pytań rodzice zwykle mają odnośnie kąpieli. Ogólnie nie należy dopuszczać, żeby woda dostawała się pod ciśnieniem do przewodu słuchowego zewnętrznego. Wprowadzenie zimnej wody do ucha może spowodować nagłe zawroty głowy, co jest niebezpieczne nad wodą. Wprowadzenie brudnej wody może spowodować powstanie zakażenia ucha środkowego i ropny wyciek z ucha, co powoduje konieczność antybiotykoterapii. Jeżeli dziecko chodzi na basen należy zaopatrzyć się w zatyczki do uszu. Należy zwrócić uwagę aby dziecko nie skakało do basenu, ponieważ wtedy dochodzi do dużych zmian ciśnień w uchu. Może to spowodować silne zawroty głowy. Należy również unikać zjeżdżalni na basenie. Kąpiele w wannie oraz pod prysznicem nie powodują na ogół zwiększonego ryzyka dostawania się wody do ucha pod zwiększonym ciśnieniem, dlatego nie jest konieczne zakładanie zatyczek do ucha przy tego typu codziennych czynnościach.

Czy dziecko z drenami wentylacyjnymi może podróżować samolotem?

Tak, może. Obecność drenów wentylacyjnych jest tu zaletą, ponieważ dzięki ich obecności ciśnienia w uchu środkowym wyrównują się bardzo szybko.

Co robić, kiedy pojawi się wyciek z ucha z założonym drenem wentylacyjnym?

Należy zgłosić się do lekarza. Wyciek wydzieliny śluzowej z przewodu słuchowego zewnętrznego często spotykany jest u dzieci z drenami wentylacyjnymi podczas infekcji kataralnych górnych dróg oddechowych. Wtedy to wydzielina zapalna wydostaje się przez dren do światła przewodu słuchowego zewnętrznego nie gromadząc się w uchu środkowym. Czasami wydzielina ta ma charakter ropny, o nieprzyjemnym zapachu. Postępowanie lecznicze powinno być skierowane przede wszystkim na leczeniu nieżytu nosa, ale zwykle przy obecności wycieku z ucha stosuje się różne krople z antybiotykiem i sterydem podawane przez okres około 5 dni. Jeżeli dochodzi do ostrego zapalenia ucha środkowego to u dziecka z drenem wentylacyjnym zwykle przebiega ono w sposób łagodniejszy i nie powoduje powikłań.

Czy można zauważyć kiedy dren wypadnie?

Dren wentylacyjny jest bardzo małym urządzeniem i na ogół rodzice nie zauważą momentu jego wypadnięcia, dlatego, że proces wydzielania się drenu przebiega w sposób stopniowy i bardzo wolny. Jednocześnie dochodzi do gojenia się błony bębenkowej, która samoistnie zarasta nie pozostawiając najczęściej perforacji.

Kiedy dren powinien samoistnie wypaść?

Dren z politetrafluoroetylenu zakładany często podczas operacji migdałka gardłowego na czas określony zwykle wypada samoistnie. Można się spodziewać, że w ciągu pół roku powinien się wydzielić do światła przewodu słuchowego zewnętrznego. Czasami jednak utrzymuje się dłużej, powyżej roku. Jeżeli tego typu dren utrzymuje się więcej niż dwa lata, to prawdopodobnie nie wypadnie samoistnie i należy usunąć go operacyjnie jednocześnie wykonując operację odtworzenia błony bębenkowej czyli myringoplastykę. Inne rodzaje drenów zakładane są na stałe (czyli okres przynajmniej kilku lat) ale pacjent czy rodzic jest o tym poinformowany przed operacją i wyraża zgodę na tego typu przedłużony drenaż. Zdarza się – choć rzadko, że dren zakładany na stałe również wydziela się samoistnie. W takich przypadkach należy wykonać ponowny drenaż jamy bębenkowej.

Czy dren może wypaść do środka do jamy bębenkowej?

Tak, chociaż jest to bardzo rzadka sytuacja. Może być tam wepchnięty przypadkowo podczas np. czyszczenia ucha lub – jeżeli jest niedrożny – może zostać wessany wskutek gwałtownych zmian ciśnienia w nosogardle np. przy katarach. Jeżeli dojdzie do przemieszczenia drenu do jamy bębenkowej należy go usunąć stamtąd operacyjnie.