Spis treści

Opis

Perforacja błony bębenkowej powstaje najczęściej w wyniku zapalenia ucha środkowego (ostrego lub przewlekłego) oraz w wyniku urazu ucha (uraz bezpośredni, ciśnieniowy). Małe perforacje zwłaszcza u dzieci zwykle goją się samoistnie w ciągu kilku tygodni do kilku miesięcy, większe natomiast wymagają interwencji chirurgicznej. Ze względu na możliwy przebieg perforacje można podzielić na centralne i brzeżne. Centralne perforacje mogą być obecne przez wiele lat nie powodując żadnych objawów prócz niedosłuchu i okresowych wycieków z ucha. Perforacje brzeżne są niebezpieczne, ponieważ napełzający z brzegu naskórek wrasta do jamy bębenkowej tworząc perlaka.

Przypadek I

Na zdjęciu widoczna jest duża centralna perforacja błony bębenkowej, dziecko 4 – letnie, ucho prawe. Perforacja obejmuje znaczną część błony bębenkowej, zwłaszcza przednie i dolne kwadranty, od pępka błony bębenkowej dochodząc prawie do pierścienia. Widoczna wyściółka jamy bębenkowej jest nieco zaczerwieniona. Pozostała część błony bębenkowej jest niezmieniona (Ryc. 1 i 1a).

Perforacja powstała po przebyciu ostrego zapalenia ucha środkowego z samoistną perforacją i wyciekiem treści ropnej. Nie wygoiła się samoistnie. Po wyleczeniu ostrego stanu zapalnego dziecko nie zgłaszało żadnych objawów.

Ryc. 1 Perforacja błony bębenkowej
Ryc. 1a Perforacja błony bębenkowej - schemat
  1. poziom rękojeści młoteczka
  2. pępek
  3. kwadrant przednio – górny
  4. kwadrant przednio – dolny
  • Leczenie przetrwałej perforacji błony bębenkowej jest operacyjne. Dziecko należy skierować do specjalistycznego ośrodka zajmującego się otologią dziecięcą.
  • Operacja polega na otwarciu ucha środkowego po nacięciu skóry przewodu słuchowego zewnętrznego. Następnie pobiera się ochrzęstną ze skrawka małżowiny usznej lub powięź mięśnia skroniowego i pobranym materiałem zamyka się perforację metodą podkładania (pod resztki błony bębenkowej). Jest to tak zwana metoda „podkładania”.
  • W tym wypadku spodziewany jest dobry efekt, przeszczep zwykle przyjmuje się, ponieważ resztki błony bębenkowej są dobrze ukrwione.

Przypadek II

Na zdjęciu widoczna jest brzeżna perforacja błony bębenkowej, dziecko 6 – letnie, ucho prawe. Perforacja obejmuje zwłaszcza tylne i dolne kwadranty, od pępka błony bębenkowej dochodząc do pierścienia w tylnych kwadrantach. Od góry jest widoczny fragment błony wtórnej zarastającej  tą część perforacji. U dołu zdjęcia (tylne kwadranty) widać natomiast naskórek w postaci dwóch jasnych  pasm. Naskórek podwija się w kierunku jamy bębenkowej tworząc początki perlaka. Pozostała część błony bębenkowej jest niezmieniona (Ryc 2 i 2a).

Perforacja powstała wskutek przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Nie wygoiła się samoistnie. Dziecko zgłaszało niewielkiego stopnia niedosłuch tego ucha, bez innych objawów.

Ryc. 2 Perforacja brzeżna błony bębenkowej
Ryc. 2a Perforacja brzeżna - schemat
  1. pępek
  2. płaty naskórka wrastające do perforacji
  3. kwadrant przedio – dolny
  4. kwadrant tylno – dolny
  • Leczenie przetrwałej brzeżnej perforacji błony bębenkowej jest operacyjne. Dziecko należy skierować do specjalistycznego ośrodka zajmującego się otologią dziecięcą.
  • Operacja polega na otwarciu ucha środkowego po nacięciu skóry przewodu słuchowego zewnętrznego.
  • Należy dokładnie usunąć naskórek z brzegu perforacji oraz z wewnętrznej powierzchni błony bębenkowej, ponieważ pozostawienie go grozi powstaniem perlaka.
  • Następnie pobiera się ochrzęstną ze skrawka małżowiny usznej lub powięź mięśnia skroniowego i pobranym materiałem zamyka się perforację metodą podkładania (pod resztki błony bębenkowej).
  • Jest to tak zwana metoda „podkładania”.
  • Jeżeli są wątpliwości co do radykalnego usunięcia naskórka, należy wykonać attykoantromastoidektomię z tympanotomią tylną i usunięciem zmian z zachyłka nerwu twarzowego.