Operacja błony bębenkowej - myringoplastyka jest delikatnym i skomplikowanym zabiegiem rekonstrukcyjnym wykonywanym w przypadku obecności perforacji lub innego jej zniszczenia. O przyczynach destrukcji błony bębenkowej możesz przeczytać w innej części poradnika: perforacja błony bębenkowej.
Spis treści
Operacja błony bębenkowej - myringoplastyka
Operacja perforacji błony bębenkowej ma na celu jej zamknięcie, co ma spowodować poprawę słuchu, ustąpienie wycieków z ucha oraz zapobiegnięcie wystąpieniu powikłań w postaci między innymi perlaka ucha środkowego. Operacja jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. Taki rodzaj znieczulenia jest konieczny, zwłaszcza w przypadku małych dzieci. Daje on komfort małemu pacjentowi ale również operującemu chirurgowi.
Do operacji myringoplastyki pacjent powinien być odpowiednio przygotowany, ponieważ jest to zabieg delikatny i każda dodatkowa niekorzystna sytuacja może spowodować brak przyjęcia się przeszczepu. Do sytuacji tych należą między innymi obecność infekcji wirusowej, katar z niedrożnością nosa, nieuregulowane nadciśnienie tętnicze.
Operację przeprowadza się na ogół przez przewód słuchowy zewnętrzny, co oznacza, że nie ma dużych i widocznych blizn po zabiegu. Po znieczuleniu pacjenta i umyciu pola operacyjnego chirurg ocenia stan ucha środkowego przy pomocy mikroskopu operacyjnego. Mikroskop operacyjny pozwala na duże powiększenie oraz dokładną ocenę ucha. Praktycznie wszystkie rodzaje operacji ucha wykonuje się używając mikroskopu operacyjnego.
Przebieg operacji myringoplastyki
Początkowo chirurg wykonuje małe nacięcie w przewodzie słuchowym zewnętrznym i odpreparowuje resztki błony bębenkowej. Takie postępowanie pozwala również na usunięcie pewnych zmian chorobowych, które mogły pozostać w uchu środkowym.
Następny krok polega na pobraniu materiału do rekonstrukcji błony bębenkowej. Materiał ten pobiera się ze skrawka ucha lub zza ucha z fragmentu powięzi, która znajduje się pod skórą. Materiał ten należy odpowiednio opracować używając specjalnej praski, co pozwala na zwiększenie powierzchni przeszczepu oraz pewne jego usztywnienie. Na skórę skrawka ucha lub skórę zza ucha zakłada się kilka szwów. Następnie lekarz wykonuje odbudowę błony bębenkowej kładąc przeszczep pod zachowane resztki błony bębenkowej, niejako od wewnątrz. Przeszczep stabilizuje się specjalnym klejem tkankowym.
Po wykonaniu operacji do przewodu słuchowego zakłada się kilkuwarstwowy opatrunek z antybiotykiem. Opatrunek ten pozostaje w uchu około 7 dni. Pacjent następnego dnia może wyjść do domu. Po tygodniu następuje wizyta kontrolna, na której usuwa się opatrunek oraz ocenia wstępnie proces gojenia ucha. O sukcesie operacji można mówić po około miesiącu, kiedy ucho jest już wygojone.
Istnieją pewne sytuacje, które wymagają odbudowy błony bębenkowej od strony zza ucha. Jest tak w przypadku perforacji, które zlokalizowane są z przodu, a więc słabo widoczne od strony przewodu słuchowego zewnętrznego. Dzieje się tak z powodu krzywizny przewodu słuchowego zewnętrznego i budowy anatomicznej ucha. Wtedy należy ucho zoperować wykonując nacięcie za uchem a nie od strony przewodu słuchowego zewnętrznego. Sama istota operacji pozostaje natomiast bez zmian.
Zdjęcia
Ryc.1
Pobranie materiału do rekonstrukcji. Materiał ten to ochrzęstna, pobierana po nacięciu skrawka ucha (oznaczenie cyfrą 2). Ranę zeszywa się kilkoma szwami skórnymi a blizna po wygojeniu jest na ogół zupełnie niewidoczna. Kolejne zdjęcie przedstawia samą ochrzęstną, która jest spłaszczona za pomocą specjalnej praski i przygotowana do wszczepienia.
Ryc. 2
Materiał do rekonstrukcji błony bębenkowej.
Ryc. 3
Etap końcowy. Sytuacja już po założeniu przeszczepu i tuż przed zakończeniem operacji. Cyframi 1 i 2 oznaczono jedną z kosteczek słuchowych (młoteczek), cyfrą 3 zaznaczono przeszczep, który jest ułożony pod błoną bębenkową, którą wcześniej podniesiono za pomocą specjalnych mikronarzędzi. Przerywana linia otacza istniejącą wcześniej perforację błony bębenkowej.
Pytania i odpowiedzi - myringoplastyka
Czy błona bębenkowa się regeneruje?
Przy małych perforacjach, które powstały w wyniku ostrego zapalenia ucha środkowego lub niewielkich urazów, istnieje duża szansa na samoistne wygojenie się błony bębenkowej i zamknięcie istniejącej perforacji. Przy większych perforacjach towarzyszących przewlekłemu stanowi zapalnemu ucha środkowego otwór w błonie bębenkowej nie wygoi się i potrzebna będzie operacja.
Jak jest przeprowadzana operacja perforacji błony bębenkowej?
Operacja błony bębenkowej (myringoplastyka) przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym, które zapewnia bezpieczeństwo zarówno pacjentowi jak i komfort operowania lekarzowi. Gdy pacjentem jest dziecko, rodzic pozostaje z nim na sali operacyjnej dopóki mały pacjent nie zaśnie. Gdy zaczyna się wybudzać po operacji rodzic jest już przy nim. Takie postępowanie pozwala na zminimalizowanie stresu dziecka.
Ile trwa operacja?
Operacja trwa około pół godziny ze znieczuleniem i wybudzeniem, może się jednak przedłużyć w zależności od warunków anatomicznych i stanu ucha środkowego.
Czy pacjent ma dolegliwości bólowe po zabiegu?’
Pacjent może mieć dolegliwości bólowe, ale zwykle nie są one nasilone.
Jakie mogą być inne dolegliwości po operacji?
Z innych dolegliwości pacjenci skarżą się na niedosłuch i uczucie pulsowania w uchu. Jest to związane z obecnością opatrunku w uchu środkowym, który pozostaje tam na około 7 dni. Po usunięciu opatrunku pacjent zaczyna słyszeć lepiej a szum ustępuje.
Czy po operacji pozostają widoczne blizny?
Po operacji nie ma dużych widocznych blizn. Pobranie materiału do rekonstrukcji błony bębenkowej odbywa się w taki sposób, aby zminimalizować tą niekorzystną z punktu widzenia estetycznego możliwość. Blizna jest praktycznie niewidoczna i ma długość ok. 1 cm.
Czy operacja zamknięcia błony bębenkowej zawsze się udaje?
Operacja na ogół udaje się, gdy pozostała zachowana część błony bębenkowej jest prawidłowa i niezmieniona chorobowo. Zdarza się w pewnych przypadkach, że przeszczep może się nie przyjąć. Jest tak, gdy błona bębenkowa zmieniona jest tympanosklerotycznie (złogi tkankowe i sole wapnia usztywniające ją). (O tympanosklerozie czytaj tu). Istnieje wiele sytuacji, które mogą utrudnić proces gojenia. Są to np. duże zmiany ciśnienia w uchu środkowym jak przy kichaniu, locie samolotem etc, zakażenia i infekcje górnych dróg oddechowych, nieprawidłowy stan ucha środkowego, obecność alergii i inne.
Co robi się, gdy przeszczep się nie przyjmie?
Sytuacja taka wymaga na ogół reoperacji. Czasami stosuje się do odbudowy grubszy materiał tkankowy (zamiast ochrzęstnej stosuje się chrząstkę).
Jakie jest ryzyko operacji?
Ryzyko przeprowadzenia zabiegu operacyjnego występuje zawsze, niezależnie od rodzaju operacji i niezależnie od znieczulenia. W przypadku perforacji błony bębenkowej ryzyko obejmuje nieprzyjęcie się przeszczepu, pogorszenie słuchu, wycieki z ucha, zakażenie, zaburzenia smaku, niedowłady nerwu twarzowego. Należy zaznaczyć, że z wyjątkiem nieprzyjęcia się przeszczepu pozostałe wymienione powikłania są niezwykle rzadkie.
Ile wynosi okres rekonwalescencji i jak należy postępować po operacji?
Przez około tydzień należy zachować szczególną ostrożność i ograniczyć wysiłek fizyczny. Należy poinformować pacjenta aby – gdy zdarzy się taka konieczność – kichał z otwartymi ustami. Pozwoli to na zminimalizowanie gwałtownych zmian ciśnienia w uchu środkowym i tym samym odklejenia się przeszczepu. Z tych samych powodów nie należy w tym okresie latać samolotem ani wykonywać innych czynności mogących powodować szybką zmianę ciśnień w uchu. Zwykle po około miesiącu można wrócić do swojej zwyczajnej aktywności, gdy ucho się wygoi, przeszczep przyjmie i gdy lekarz oceni, że gojenie przebiega prawidłowo.